Wijze raad van

Kleine Zaken

Ouderschap experts

Waarom een geboorteplan opstellen?

Een geboorteplan geeft je de kans om je wensen kenbaar te maken op gebieden als pijnverlichting, fysieke posities, het gebruik van medische interventies, de wensen van de vader/andere moeder. Maar ook wie jullie bij de bevalling willen hebben en wat jullie bijvoorbeeld na afloop willen doen met de placenta.

Heb je al nagedacht over de ‘Golden hour’? The golden hour is het eerste uur na de geboorte. Dit is een belangrijke tijd voor hechting tussen ouders en kind. In dit uur gebeurt er een hoop, zoals de eerste ademhaling, eerste keer drinken, huid-op-huid contact met ouders. Door het maken van een geboorteplan kunnen jullie een actieve rol spelen in het besluitvormingsproces en ervoor zorgen dat je wensen serieus worden genomen. Daarnaast is je geboorteplan een belangrijke houvast voor de zorgverleners.

Hoe schrijf je een geboorteplan?

• Als je een geboorteplan wilt schrijven, start dan met het maken van aantekeningen. Ga er rustig voor zitten en schrijf al je wensen en angsten op papier.
• Lees verschillende verhalen en artikelen waardoor je je een beeld kunt vormen van je eigen behoeften.
• Brainstorm met je partner over hoe jullie de bevalling het liefste zouden zien.
• Bespreek je wensen met je verloskundige of gynaecoloog. Check of je plannen haalbaar zijn en of je bevalling zo ingericht kan worden dat het haalbaar wordt. Daarna kun je je daadwerkelijke geboorteplan gaan schrijven.
• Beperk je plan tot één, maximaal twee A4’tjes, zodat zorgverleners snel kunnen zien wat je wensen zijn.

Voorbeeld geboorteplan

Je kunt natuurlijk helemaal zelf een geboorteplan gaan opstellen, maar je kunt ook een voorbeeld document gebruiken. Hierin staan al een aantal zaken opgesomd. Je kunt dit document naar eigen wens invullen. Net zo makkelijk. Download hieronder gratis een voorbeeld geboorteplan.

De rol van de partner

Bij een geboorteplan kun je naast de focus op de zwangere, je ook richten op alle ouders. Denk hierbij aan de rol van de partner, aanstaande vader of andere moeder. Uit onderzoek blijkt dat wanneer zwangeren worden gesteund door hun partner, zij minder vaak behoefte hebben aan pijnstilling. Nu is er niks mis met pijnstilling. Maar het geeft wel aan hoe gigantisch de rol kan zijn van de vader/andere moeder of eventueel doula of vertrouwenspersoon.

Het voorbeeld geboorteplan dat je hierboven kunt downloaden is grotendeels in de wij-vorm geschreven. Hier is bewust voor gekozen. Dat is omdat het fijn is om het samen te bespreken. Bovendien zijn er bij beiden misschien voorkeuren en wensen. Natuurlijk zijn er veel momenten waarop de voorkeur van degene die bevalt voor gaan. Heb het hier samen over en bespreek waar voor jullie dit evenwicht ligt.

Informed consent: jouw recht op geïnformeerde toestemming

Een goede voorbereiding, ook van de niet zwangere ouder, is essentieel om keuzes te kunnen maken tijdens de bevalling. Informed consent (geïnformeerde toestemming) is het recht dat je hebt als zwangere om geïnformeerd toestemming te geven voor (medische) handelingen.

De zorgprofessional bespreekt de voor- en nadelen en eventuele risico’s en alternatieven. Jij maakt vervolgens zelf de keuze over wat er gebeurt met jouw lichaam. Denk hierbij ook aan ingrepen zoals toucheren of inknippen. Geen fijne dingen om van tevoren over na te denken, maar wel handig om te weten waar het over gaat als je snel een keuze moet maken. Het kan fijn zijn van tevoren af te spreken wie (bijvoorbeeld vader/andere moeder of een doula) in gesprek gaat met de zorgprofessional en vragen stelt. Het lukt als zwangere niet altijd om dit gesprek goed te voeren wanneer je midden in de bevalling zit.

Aandachtspunten voor jouw geboorteplan

Onderstaande aandachtspunten zijn dingen waar je aan kunt denken bij het schrijven van je geboorteplan. Neem vooral de punten mee die voor jou belangrijk zijn.

• Communicatie
  Wil je geïnformeerd worden over handelingen rondom je bevalling? Wil je betrokken worden bij beslissingen? Als je niet in staat bent om beslissingen te nemen, wie mag ze dan voor je nemen?

• Omgeving
  Waar wil je het liefst bevallen, thuis of in het ziekenhuis? Wat zijn je wensen over de ruimte waar je bevalt? Wil je graag een bepaalde muziek horen? Kaarsjes aan? Een geurdiffuser?

• Begeleiding
  Wie wil je erbij hebben? Wil je ze dichtbij hebben of liever op afstand? Mogen er foto’s en video’s gemaakt worden en wie doet dit? Tip: Laat de foto’s en video’s met jouw eigen telefoon maken, zo weet je zeker dat alleen jij deze intieme beelden hebt.

• Bevalling
  Hoe wil je de weeën opvangen? In welke houding wil je het liefst bevallen? Wil je hier advies over krijgen tijdens je bevalling?

• Pijnbestrijding
  Wil je wel of geen pijnbestrijding? Wat voor pijnbestrijding wil je? Wat zijn je wensen bij ingrepen zoals inknippen of een eventuele keizersnede? Wie is daar bij aanwezig?

• Eerste contact met je baby
  Wil je je baby zelf opvangen? Wil je je baby gelijk op je borst? Hoe wil je het uur na je bevalling doorbrengen? Wie knipt de navelstreng door? Wie kleedt hem aan?

• Borstvoeding / kunstvoeding
  Wil je borstvoeding geven en wil je daar hulp bij? Mag je baby wel of geen bijvoeding? Wil je bij een eventuele keizersnede je baby gelijk aanleggen op de OK? En kan dat in jouw ziekenhuis?

• Rol van de partner
  Wat zijn de wensen van de vader/andere moeder? Welke rol gaat die innemen tijdens de bevalling?

• Placenta
  Wat wil je dat er met de placenta gebeurt? Weggooien of bewaren?

Lees ook: 10x waarom een geboorteplan je gaat helpen tijdens je bevalling