Wat is dysmatuur?

We spreken van dysmatuur als je baby een te laag geboortegewicht heeft voor de duur van de zwangerschap. Dysmatuur kan samengaan met vroeggeboorte, ofwel prematuriteit, maar het kan ook voorkomen bij een voldragen zwangerschap. Een gemiddelde gezonde baby weegt tussen de 2500 en 4500 gram bij een voldragen zwangerschap. Vaak moet een dysmatuur geboren baby enige tijd de couveuse in totdat hij sterk genoeg is om zichzelf warm te houden en goed kan drinken.

Mogelijke oorzaken dysmatuur geboren baby’s

Sommige baby’s zijn klein van stuk omdat hun ouders ook klein zijn, maar in de meeste gevallen wijst een kleine gestalte bij de geboorte op groeiproblemen tijdens de zwangerschap. Veel van deze baby’s hebben te maken met een aandoening die bekendstaat als intra-uteriene groeibeperking (IUGR). Dit treedt op wanneer de ongeboren baby niet de benodigde voedingsstoffen en zuurstof krijgt om te groeien en om zijn organen en weefsels te ontwikkelen. IUGR kan op elk moment tijdens de zwangerschap beginnen.

Vroege groeibeperking in de zwangerschap kan ontstaan als gevolg van chromosoomafwijkingen bij de baby, ziekte bij de moeder, of ernstige problemen met de placenta. Groeibeperking die na week 32 van de zwangerschap optreedt, wordt meestal als laat beschouwd en is doorgaans gerelateerd aan andere problemen.

De oorzaak van dysmaturiteit is niet altijd helder. Het kan te wijten zijn aan genetische, chromosomale, of aangeboren afwijkingen. Potentiële oorzaken van dysmaturiteit zijn:

• Een slechte bloed- en zuurstofvoorziening naar de placenta. Doordat er minder voedingsstoffen via de placenta bij je baby terechtkomen, ontstaat er een achterstand in de groei. De belangrijkste oorzaak hiervan is een hoge bloeddruk, wat de functie van de placenta verminderd.
• Roken, drugs en alcohol
• Medicijngebruik
• Meerlingzwangerschap
• Te weinig eten

Wat verhoogt het risico op een dysmatuur geboren baby’s?

Tijdens de zwangerschap kan het gebeuren dat de baby niet genoeg zuurstof en voedingsstoffen krijgt, waardoor het lichaam en organen niet zo snel groeien als normaal. Er zijn een paar problemen die ervoor kunnen zorgen dat baby’s te klein zijn voor de zwangerschapsduur, omdat ze de bloedstroom door de placenta beperken, wat betekent dat de baby minder zuurstof krijgt dan normaal. Dit kan risico’s opleveren voor de baby tijdens de zwangerschap, bevalling en later in het leven. Hier zijn enkele dingen die kunnen leiden tot baby’s die te klein zijn voor de zwangerschapsduur.

Problemen bij de moeder:

• Hoge bloeddruk
• Chronische nierziekte
• Diabetes
• Hartproblemen of ademhalingsproblemen
• Slechte voeding of bloedarmoede
• Infecties
• Drinken van alcohol of gebruik van drugs
• Roken van sigaretten
• Weegt minder dan 45 kilo

Problemen met de baarmoeder en placenta:

• Verminderde bloedstroom in de baarmoeder en placenta
• Placenta die loslaat van de baarmoeder
• Placenta die laag in de baarmoeder is aangehecht
• Infectie in de weefsels rond de baby

Problemen met de zich ontwikkelende baby:

• Meerlingen, zoals tweelingen of drielingen
• Infecties
• Aangeboren afwijkingen
• Problemen met de chromosomen

Het is belangrijk om te onthouden dat niet alle baby’s met deze risicofactoren automatisch te klein zullen zijn voor hun zwangerschapsduur. In veel gevallen resulteren zwangerschappen met deze risico’s in gezonde, voldragen baby’s. Maar als je tot een van deze risicogroepen behoort, is het wel slim om regelmatig controle te laten doen door je arts of verloskundige en eventuele zorgen met hen te bespreken om ervoor te zorgen dat jij en je baby gezond blijven.

Lees ook: Tamara’s dysmatuur avontuur: ‘Onze baby is veel te klein’

Behandeling bij een dysmatuur geboren baby’s

De behandeling voor baby’s met dysmaturiteit wordt individueel afgestemd door de behandelend arts, rekening houdend met verschillende factoren, waaronder:

• Zwangerschapsduur, algehele gezondheid en medische voorgeschiedenis van de baby - De arts houdt rekening met de duur van de zwangerschap, de algemene gezondheid van de baby en eventuele eerdere medische problemen.
• Ernst van de aandoening - De ernst van dysmaturiteit kan variëren, en de behandeling wordt aangepast aan de individuele behoeften van de baby.
• Tolerantie van de baby voor specifieke medicijnen, procedures of therapieën - De arts evalueert hoe de baby reageert op verschillende behandelingsmethoden.
• Verwachtingen voor het verloop van de aandoening - Afhankelijk van de prognose, wordt de behandeling aangepast om het beste resultaat te bereiken.
• Ouderlijke mening of voorkeur - De wensen van de ouders worden ook in overweging genomen bij het opstellen van het behandelplan.

Baby’s met dysmaturiteit kunnen fysiek meer ontwikkeld zijn dan hun geringe grootte doet vermoeden, maar ze kunnen ook zwak zijn en moeite hebben met grote voedingen of warm blijven. De behandeling van een dysmatuur baby kan het volgende zijn:

• Gebruik van verwarmde bedden of couveuses om de lichaamstemperatuur te reguleren.
• Sondevoeding indien de baby niet krachtig genoeg zuigt.
• Reguliere controle op hypoglykemie (lage bloedsuikerspiegel) via bloedtests.
• Monitoring van zuurstofniveaus.
• Baby’s met dysmaturiteit die ook prematuur zijn, kunnen extra ondersteuning nodig hebben, zoals zuurstoftoediening en mechanische beademing.
• De behandeling wordt zorgvuldig aangepast aan de behoeften van elke individuele SGA-baby.

Mogelijke medische problemen bij dysmatuur geboren baby’s

Na de geboorte is je baby nog erg kwetsbaar. Zijn longen, nieren, hersenen, hart, spijsvertering en immuunsysteem zijn nog niet helemaal volgroeid en daarom kan hij te maken krijgen met complicaties. Gelukkig gaat het ook vaak gewoon goed en gaan baby’s na een couveuseperiode zonder complicaties naar huis.

Het risico op problemen is hoog bij baby’s met dysmaturiteit, zowel kort na de geboorte als in hun kinderjaren en later in het leven. Enkele problemen die zich kort na de geboorte voordoen zijn:

• Vroeggeboorte
• Moeite met ademhalen
• Problemen met het regelen van de lichaamstemperatuur
• Lage bloedsuikerspiegel
• Een teveel aan rode bloedcellen
• Een verminderd immuunsysteem

De afweer is verminderd bij kleine baby’s, omdat sommige immuuncellen bij de geboorte verminderd zijn als gevolg van stress tijdens de ontwikkeling in de baarmoeder. Hoewel het aantal immuuncellen later in de kindertijd weer normaal wordt, blijft het vermogen van deze cellen om zich te vermenigvuldigen beperkt.

Bij vroeggeboorte

Baby’s die kleiner zijn dan normaal, hebben meer kans om te vroeg geboren te worden. Als ze te vroeg worden geboren, hebben ze een groter risico op overlijden en problemen die verband houden met vroeggeboorte:

• Darmproblemen
• Ademhalingsproblemen
• Oogproblemen
• Longaandoeningen

Bij luchttekort

Kleine baby’s kunnen extra last hebben van zuurstoftekort tijdens de bevalling. Als de placenta niet goed werkt, is er een groter risico op problemen zoals:

• Zuurstoftekort in de hersenen
• Hartproblemen
• Het inademen van vruchtwater
• Hoge bloeddruk in de longen
• Schade aan de nieren en het spijsverteringsstelsel

Laag suikergehalte komt vaak voor bij deze baby’s, en het risico op laag suikergehalte neemt toe naarmate de ernst van de groeiachterstand groter is, omdat de opslag van vet, eiwitten en suikers uitgeput raakt.

Op lange termijn

Baby’s die te klein zijn bij de geboorte lopen een groter risico op problemen op de lange termijn, zoals

• Chronische nieraandoeningen
• Hartaandoeningen
• Hoog cholesterol
• Hoge bloeddruk

Op langere termijn is er een grotere kans op een ontwikkelingsachterstand, zoals:

• Geheugenproblematiek
• Spraak- en taalproblemen
• Leer- en gedragsproblemen

Moeilijke tijd

Veel ouders ervaren het als heftig als je baby opeens de couveuse in moet. Na de geboorte moet je baby meteen gecontroleerd worden door de kinderarts, waardoor je misschien wel de eerste belangrijke momenten hebt gemist. Je maakt je zorgen om je baby en je brengt je kraamweek in het ziekenhuis door. Kortom, het verloopt allemaal anders dan je van tevoren gehoopt had. Heb je daar moeite mee of heb je het gevoel dat het niet goed gaat met je? Praat erover met je partner, vrienden en familie en ga op zoek naar hulp als je er niet alleen uitkomt!

Wil je meer weten over dysmatuur geboren baby’s of zoek je contact met andere couveuseouders? Kijk dan op couveuseouders.nl.